Terug naar het overzicht
10.08.2011 / Bedrijventekoop.be
Schenking van een onderneming: hoe aanpakken
U betaalt geen 3 % maar slechts 2 % schenkingsrecht. Dit schenkingsrecht betaalt u dus over de waarde van de eenmanszaak of van de aandelen. Het gewone tarief blijft van toepassing voor de woning. Normaal betaalt de begiftigde de schenkingsrechten maar u mag ook steeds als schenker deze schenkingsrechten ten uwen laste nemen.
U moet de activiteit niet zélf vijf jaar verder zetten
In de oude regeling wordt geëist dat de begiftigde de activiteit van de geschonken onderneming (nooit voor aandelen) zonder onderbreking zelf voortzet, en dit gedurende vijf jaar te rekenen vanaf de notariële schenkingsakte. In de nieuwe Vlaamse regeling is hét voldoende dat de ondernemingsactiviteit gedurende vijf jaar wordt verder gezet maar dit mag dus even goed door een derde gebeuren. Dit impliceert dat de begiftigde bv. het derde jaar zijn eenmanszaak kan verkopen. Deze derde moet dan nog wel de activiteit minstens twee jaar verder zetten. De begiftigde zal zich hier contractueel moeten indekken.Vroeger was er een vervreemdingsverbod van de geschonken onderneming gedurende de eerste vijf jaar. Hetzelfde geldt voor de aandelen.
Een schenking in volle eigendom is niet meer vereist
In de oude regeling is het vereist dat de schenking betrekking heeft op de volle eigendom. Deze voorwaarde is erg vervelend wanneer u bv. graag uw kinderen mee betrekt in het bedrijf maar zelf nog een vinger in de pap wenst. Deze voorwaarde is afgeschaft in Vlaanderen. In het Vlaams Gewest kunt u dus ook een schenking doen van bv. alleen de blote eigendom van de onderneming of van de aandelen. Dit is positief. U behoudt immers zo als vruchtgebruiker de controle en het zeggingsschap over de onderneming of vennootschap. Ook kan de langstlevende echtgenote dus het vruchtgebruik van de vererfde zaak van haar echtgenoot tegen 2 % schenken aan haar kind(eren) of zijn kan verzaken aan haar vruchtgebruik.
Enkel voor een schenking in het Vlaams Gewest
Vergis u niet, het is van belang waar het bedrijf gelegen is. Een bedrijf gelegen in Wallonië of in bv. Polen komt ook in aanmerking als u als schenker in Vlaanderen woont. Als u de laatste vijf jaar op meer dan één plaats in België woonde dan is het voldoende als de schenker gedurende deze vijf jaar, het langst in Vlaanderen woonde. Voor aandelen moet het gaan om een vennootschap met zetel van werkelijke leiding binnen de Europese Unie.
Waarom zou ik nu mijn aandelen schenken?
Stel dat u een NV heeft met aandelen aan toonder. Waarom zou ik mijn aandelen aan toonder niet aan mijn kinderen overdragen via handgifte, dan betaal ik toch nul procent schenkingsrechten. Nul procent is toch nog altijd beter dan 2 %. ? Zoals u weet blijft de handgifte slechts onbelastbaar als de schenker drie jaar in leven blijft na de schenking. Als de schenker ernstig ziek is, is de handgifte niet altijd het meest aangewezen. Zijn er meerdere kinderen waarvan er slechts één bv. de aandelen verkrijgt via handgifte omdat hij of zij de zaak voortzet, dan ontstaat er mogelijk discussie bij overlijden van de schenker. Er kan dan de vraag gesteld worden of de handgifte wel volledig werd uitgevoerd volgens de regels van de kunst bijvoorbeeld. Bij een officiële schenkingsakte kan er hier geen discussie over zijn. Ook is het betwistbaar dat u bij een handgifte van aandelen alleen de blote eigendom kunt geven. In deze regeling is dit dus wel mogelijk.
Wat doet u nu best ?
De schenking van aandelen is door de recente wijziging een waardevol instrument geworden in het kader van een familiale opvolging. In eerste instantie zijn de feitelijke omstandigheden bepalend. Heeft u kinderen die in de zaak willen komen ? Wenst u al dan niet een betaling voor de overname van uw zaak enz Maar het kan niet ontkend worden dat de nieuwe regeling niet alleen vanwege haar tarief van 2 % een stuk aantrekkelijker is geworden maar ook vanwege de versoepeling van de voorwaarden. Het is in ieder geval een eenvoudige manier om uw zaak over te dragen.
Wat is de waarde van uw zaak ?
U moet ook onthouden dat u 2 % schenkingsrechten betaalt over de waarde van de zaak. Er is echter nergens bepaald hoe u de waarde van uw zaak moet bepalen. Dit biedt mogelijkheden om de te betalen schenkingsrechten laag te houden. Als u een revisoraal verslag heeft waarin de waarde van uw zaak bepaald is, is het voor de fiscus niet eenvoudig dit te weerleggen.